wiersze

Michał Czaja

Odpuść sobie

gryźć rękę pana która karmi siebie gryźć rękę pana która [gryzie a smród rozchodził się w porannym autobusie doganiał nas
pochylić się nad człowiekiem pomyśl że czasem trzeba się [postaraćnie wszystko jest przyjemnością tekstu nie wszystko jest [nagrodą
tak też było z nami gdy siedzieliśmy naprzeciw siebie a ja [myślałem jak uciecjak wyrwać ci tę rękę i nie być kolejnym twoim rycerzykiem [za wszelką cenę nie być nim a ty pewnie nazwałaś to nudą bo zmęczona [uciekłaś wzrokiem w kierunku szybszych i dobrze ci znanych form relacji by [chociaż coś z tego mieć
a automatyzacja zjadała nas pochłaniała rzeczy jej ubrania [meble moją żonęi lęk przed wojną wiesz ten lęk jest nam potrzebny bo presja [wciąż rośnie już pewnie od gimnazjum zgniatała ci skronie co raz to [nowym schematem działań gryźć rękę pana aż wzejdzie słońce i zejdzie powietrze z tej [kolorowej bańki
naszych tanecznych spekulacji wiesz przecież że nienawidzę [reguł tańca wszystko jest przewidywalne co stanie się zaraz nie będzie [niczym nowymspróbuj to nic nie boli dryfować w smrodzie który gryzie ich [w oczy i szukać tego co jeszcze nie zostało przypisane innym w stan posiadania [zgrzyt błąd nuda
pestka i pustka jest pełna treści w tej sflaczałej kulturze [usiądź i zamknij się na chwilę odpuść sobie i mi

las jest trzeźwy

kochanie świat wcale nie jest trzeźwiejszy ode mnie
właśnie wsiadam w windę zakładów transportu miejskiego
co oznacza że zaraz skończy nam się zasięg myśli i ramion [więcustawiam się horyzontalnie do kierunku jazdy i łapię się [barierkiby nie wypaść z jelit miasta i nie wylądować w okrężnicy

ledwie śnię o domu i ciepłym internecie jaki podłączysz mi [do spojówekbym zasnął on line tak by inne kobiety sączyły mi się z [literekgdy ty chronicznie zmęczona próbujesz złapać oddech
przed kolejnym pełnym zanurzeniem w jutro i robisz to tak [łapczywiejakby tam gdzie idziesz był świat nie dla nas stworzony

tych co tu spotykam w przedziale nie znam i patrzą na mnie [złowrogomieszają mi się kierunki i nie wiem czy wracają czy jadą
do swoich biurek do swoich łóżek dzieci na kredyt kredytów [na dziecinie będę patrzył w ich w twarze za dużo prywatnych historii
i tylko spoglądam w górę w kierunku ziemi dudniącej [betonowym porankiem
tam zostali moi koledzy jedni wciąż tańczą inni chcą [skończyć i nie mogąinni już skończyli w kobietach w deklaracjach na [przymusowej socjalizacjiniedługo ich tu spotkam ale jeszcze mają czas pozwólcie im [się wyspaćna powierzchni zanim wsiądą do tej piekielnej windy i już [ich nie poznamco do nas jeśli pytasz myślę sobie że czas stąd spieprzać [może schylimy się w las
las jest trzeźwy


„las jest trzeźwy” w interpretacji Tomasza Pilikowskiego

pięć sekund

pięć sekund sam na sam pięć sekund w obliczu
liczby nie kłamią ściany nie tulą nie dyktują podszeptów

nie liczy się nic poza tym wpatrzeniem wyczekaniem
przetrwać tylko tyle mam w sobie za dużo ciał
przeciwko komórki są głośniejsze niż mój telewizor
poczekam na reklamy one zawsze wyrywają się przed

krzyczą jaskrawią są w sam raz na tę chwilę
może wyłączą we mnie kiwanie może mnie wykupią
kiwanie pozostało po babci babcia mnie wykiwała
teraz już brak za duży jestem ona za mała

kiedyś potrafiłem bawić się kredką latałem nią przecinałem [powietrzeciąłem przestrzeń kredką dzieci były tylko za oknem
nie znałem ich imion teraz chciałbym je wszystkie zawołać
otworzyć okna wpuścić ich trochę do środka niech krzyczą
niech każdy ma taką kredkę niech tnie niech przecina

jest zbyt gęsto wstrzymałem oddech
może to było pięć sekund

weszła i zrobiło się lżej czas przestał tyle ważyć

Okoliczności wierszy

Próba opisania okoliczności powstawania wierszy jest teoretycznie czynnością szkodliwą, dlatego pozwolę sobie na małe zmyślenie:
„Odpuść sobie” powstał po nieudanym eksperymencie przeprowadzonym na młodej dziewczynie w pubie Grawitacja na warszawiskim powiślu. Zniewalająca moc kultury okazała się zbyt silna, by móc przeprowadzić postkulturowe przemodelowanie zasad doboru i przekształcić totalnie gramatykę języka miłości (podrywu).
„Las jest trzeźwy” powstał, gdy wracałem metrem nad ranem z imprezy. Ludzie w wagonie zapewne jechali do pracy, ja jechałem pijany do domu i wtedy doznałem przebłysku świadomości, którego skutkiem był wiersz, gwałtowny wzrost niechęci do liberalnego kapitalizmu, poczucie empatii, wolności i radosny spokój.
„Pięć sekund” powstawał podczas czteromiesięcznego pobytu w Turcji. Narastająca depresja związana z pragnieniem powrotu i izolacją zaczęła deformować rzeczywistość i odczuwanie linearnego czasu. Dodatkowo jest to impresja związana z filmami Marka Koterskiego i przeprowadzoną tam analizą stanu egzystencjalnego zawieszenia w bezczasie alkoholika.

Michał Czaja (1983) – poeta, krytyk literacki, redaktor kwartalnika literackiego „Wakat/Notoria”, ukończył filologię polską, obecnie prowadzi zajęcia na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego na kierunku kulturoznawstwo. Specjalizuje się we współczesnych teoriach literackich, poetyce intersemiotycznej i teoriach tekstów kultury. Jest współpracownikiem Instytutu Badań Literackich PAN jako członek Ośrodka Studiów Kulturowych i Literackich nad Komunizmem. Prowadził liczne seminaria oraz wieczory autorskie poświęcone krytyce literackiej i współczesnej poezji. Jest wielokrotnym zwycięzcą turniejów i slamów. Wiersze, prozę oraz teksty krytycznoliterackie publikował m.in. w „Lampie”, „Zeszytach Poetyckich”, „Kofeinie Art-Zin”, „Neurokulturze”, „Wakacie on-line”. W Staromiejskim Domu Kultury ukazała się jego książka poetycka: „Bo to nowa krytyka będzie o miłości”.