Od 2 grudnia pod adresem www.trzejkompozytorzy.pl Narodowy Instytut Audiowizualny udostępnia pionierską w skali światowej muzyczną kolekcję internetową, zawierającą niemal wszystkie utwory Witolda Lutosławskiego, Krzysztofa Pendereckiego i Henryka Mikołaja Góreckiego, a także bogaty zbiór informacji o twórczości i życiu Trzech Kompozytorów w polskiej i angielskiej wersji językowej. Prezentujemy autorski wybór Jacka Hawryluka, który może stać się dobrym punktem wyjścia do zwiedzania portalu.
Wśród wybranych przez Jacka Hawryluka utworów znalazły się między innymi:
III Kwartet smyczkowy „Kartki z niezapisanego dziennika” Pendereckiego
II Kwartet smyczkowy „Quasi una fantasia” op. 64 Góreckiego
III Symfonia Lutosławskiego
Pozostałe utwory z playlisty Jacka Hawryluka do odsłuchania na stronie trzejkompozytorzy.pl.
Na stronie znalazły się nagrania zarówno wielkich utworów koncertowych i scenicznych, jak i muzyki komponowanej na potrzeby filmu czy teatru. Wybrano nagrania o najwyższym poziomie artystycznym lub szczególnej wartości historycznej. Serwis w ponad 70 proc. powstał w oparciu o materiały archiwalne Polskiego Radia, zdigitalizowane na zlecenie Narodowego Instytutu Audiowizualnego w ramach Programu Wieloletniego Kultura+, priorytet Digitalizacja.
Blisko trzystu utworom, skomponowanym od roku 1924 aż po czasy obecne, towarzyszy 950 artykułów w polskiej i angielskiej wersji językowej, dotyczących m.in. genezy i okoliczności powstania danej kompozycji, przygotowanych przez zespół ekspertów – muzykologów i melomanów. Serwis zawiera również szereg dodatkowych materiałów tekstowych, ikonograficznych i filmowych, dostarczających informacji na temat życia i twórczości artystów. Wśród nich znajduje się m.in. funkcjonalna oś czasu, zestawiająca dorobek kompozytorów na tle znaczących wydarzeń społeczno-kulturalnych XX i XXI wieku, czy krótkie formy publicystyczne, „alfabety”, ciekawostki związane z twórczością i życiem prywatnym artystów. Dzięki nim będzie można dowiedzieć się m.in., gdzie mieszkał Witold Lutosławski, jakie miejsce uważał za swój twórczy azyl Henryk Mikołaj Górecki czy na co przeznaczył nagrodę pieniężną zdobytą w konkursie w Westfalii Krzysztof Penderecki. Wiele utworów opatrzonych jest „kontekstami”, na które składają się wypowiedzi kompozytorów i głosy krytyków, pochodzące m.in. z archiwalnych wydań „Ruchu Muzycznego” i książek programowych Warszawskiej Jesieni.
Tym z użytkowników, którzy rozpoczynają dopiero kontakt z muzyką współczesną, twórcy portalu proponują sięgnięcie po propozycje ulubionych utworów, przygotowane przez artystów, krytyków muzycznych czy przedstawicieli rodzin Trzech Kompozytorów. Na potrzeby serwisu swoje tematyczne playlisty stworzyli m.in. Paweł Mykietyn, Anna Górecka, Antoni Wit czy Jagoda Szmytka.
Dla profesjonalistów z kolei został przygotowany zaawansowany system wyszukiwania dostępnych nagrań według precyzyjnych kategorii, takich jak: „muzyka popularna i użytkowa” (tu m.in. muzyka filmowa, piosenki dla dzieci), „muzyka wokalno-instrumentalna”
(m.in. dzieła na głos i fortepian lub inny instrument) czy „muzyka elektroakustyczna”. Możliwe jest również wyszukiwanie według instrumentu występującego w partyturze danego utworu, okresu powstania dzieła, długości nagrania, a nawet zawężanie wyszukiwania do utworów
ze śpiewem/recytacją.
Dodatkowymi atrakcjami serwisu są wykonania pod batutą kompozytorów, m.in. „Paroles tissées na tenor i orkiestrę kameralną” Lutosławskiego z 1975 r. (śpiewa angielski tenor Peter Pears, któremu dzieło zostało dedykowane), nagranie jazzowego „Actions” Pendereckiego, zarejestrowane na żywo w 1971 roku podczas festiwalu w Donaueschingen czy „Kantaty o św. Wojciechu” Góreckiego z 2000 roku. Wśród nagrań dostępnych na www.trzejkompozytorzy.pl posłuchać można światowej sławy instrumentalistów oraz zespołów, m.in. Anne-Sophie Mutter grającą „Łańcuch II. Dialog na skrzypce i orkiestrę” Lutosławskiego pod batutą Jana Krenza; Krystiana Zimermana wykonującego po raz pierwszy w Polsce dedykowany mu „Koncert fortepianowy” Lutosławskiego pod batutą kompozytora; Mścisława Rostropowicza w „II Koncercie wiolonczelowym Pendereckiego” czy Kronos Quartet w rejestracjach kwartetów smyczkowych Trzech Kompozytorów.
Na niektórych nagraniach kompozytorzy występują także w charakterze instrumentalistów, np. Witold Lutosławski gra na fortepianie swoje „Melodie ludowe”, „Bukoliki” oraz „Trzy utwory dla młodzieży”; Henryk Mikołaj Górecki towarzyszy przy fortepianie Wandzie Warskiej śpiewającej „Trzy fragmenty do słów Stanisława Wyspiańskiego”, a Krzysztof Penderecki, także na fortepianie (!), akompaniuje Eugenii Umińskiej przy wykonaniu „Trzech miniatur na skrzypce i fortepian”. Ponadto w serwisie znaleźć można nagrania, które nie doczekały się dotąd komercyjnych rejestracji fonograficznych, jak choćby opera „Czarna maska” Pendereckiego z Teatru Wielkiego w Warszawie (wrzesień 1988 roku) pod dyrekcją Roberta Satanowskiego, oraz zapisy z prawykonań utworów o nieprzeciętnej wartości historycznej i archiwalnej, np. „Uwertura smyczkowa” Lutosławskiego z 1949 roku w Pradze pod dyrekcją Grzegorza Fitelberga. Nie zabrakło także muzycznych rarytasów, takich jak dwuminutowa fanfara „Wratislaviae gloria” napisana przez Góreckiego w 1968 roku dla Andrzeja Markowskiego, ówczesnego szefa Filharmonii Wrocławskiej, czy elektroniczna „Aulodia” Pendereckiego, będąca pierwszą propozycją utworu mającego uświetnić ceremonię otwarcia Igrzysk Olimpijskich w Monachium w 1972 roku.
