Jeszcze 1 minuta czytania

Joanna Tokarska-Bakir

PÓŁ STRONY:
Jedność; Lud

Joanna Tokarska-Bakir

Joanna Tokarska-Bakir



Jedność

Po katastrofie Polacy podzielili się na krzyżowców i normalsów, „sutenerów” i „awanturników”.

Jarosław Marek Rymkiewicz nazwał ich Polską, którą „wiozą na lawecie” i Polską, która „chce się podobać na świecie”.
Polską, „o której wiedzieli prorocy” i tą, „którą bierze w ramiona car północy”.

U obu podział wywołuje grozę.

Skarżą się krzyżowcy: „Nie mogę przestać płakać. Nie mogę znieść podziału. Musimy być jedną jednością” (kobieta w filmie Artura Żmijewskiego „Katastrofa”).
„To dalszy ciąg bolszewickiej rewolucji. Skłócić Polaków! Żeby się obrzucali kamieniami sami” (ks. Tadeusz Rydzyk).

Skarżą się normalsi: „jedność narodu burzą obrońcy krzyża!” (arcybiskup Józef Kowalczyk).
„Dość kłótni! Najwyższy już czas, aby w obliczu tej okropnej tragedii rządzący od prawej do lewej, wierzący i niewierzący wreszcie się porozumieli” (internauta).
„Koszmarna katastrofa, która mogła zjednoczyć naród, definitywnie naród podzieliła” (Tomasz Lis).

Nakaz jedności, tajemne tabu Polaków.


Lud

Są trzy pojęcia ludu.

Lud (u Samuela Lindego) to pospólstwo, trzeci stan, ludzie nie zaliczający się do kleru i szlachty. Stan miejski – mieszczanie. Stan wiejski – włościanie.

Linde wyróżnia też inny sens pojęcia: lud jako naród, wielu ludzi jednego rodzaju, jak w Psalmie 77: „Słuchajcie ludu mój, zakonu mojego“, albo „Jezus kocha się w ludzie swym dobrym“.

Z tego znaczenia, łączącego mnogość i wspólnotę rodzaju,  zrodziło się opisowe pojęcie ludu, oznaczające ogół obywateli. Taki lud – zgromadzenie ogólne, stany generalne – obala i ustanawia władzę.

W ujęciu trzecim pojęcie lud zatraca swój opisowy charakter. Staje się pojęciem normatywnym. Oznacza, że tylko niektórzy z Gesellschaft (społeczeństwa) pasują do Gemeinschaft (wspólnoty). Jest to wspólnota niektórych.

Volkgemeinschaft uzurpuje dla siebie określenie ludu i na mocy definicji zakłada jego jedność. Gdy sami stajemy się takim ludem, zapominamy o podstawowych konfliktach. Kto myśli inaczej, podnosi rękę na lud. A kto podnosi rękę na lud, temu ta ręka zostanie odcięta.


Tekst dostępny na licencji Creative Commons BY-NC-ND 3.0 PL.