W wieku 92 lat zmarł profesor Zygmunt Bauman. Światowej sławy socjolog i filozof, jeden z twórców koncepcji ponowoczesności. Był emerytowanym profesorem Uniwersytetu w Leeds, a od 2004 roku rektorem Uniwersytetu Powszechnego im. Jana Józefa Lipskiego w Teremiskach. We wrześniu 2010 roku zainaugurowano w Leeds działalność Instytutu Baumana.
Przypominamy zrealizowany w 2011 roku przez Narodowy Instytut Audiowizualny film „Miłość, Europa, świat Zygmunta Baumana” w reżyserii Krzysztofa Rzączyńskiego.
„Pojęcie kultury jest stosunkowo świeże w historii Europy” – mówi kronikarz ponowoczesności, Zygmunt Bauman. Te słowa otwierają niespełna godzinny dokument „Miłość, Europa, świat Zygmunta Baumana”, z którego wyłania się portret jednego z najwybitniejszych i najważniejszych współczesnych socjologów i filozofów. Bohater, znany z tego, że nie chce zwykle opowiadać o swoim życiu („jest najnudniejszym z tematów, o jakich mógłbym i chciałbym mówić”), dzieli się z widzami swoimi refleksjami na temat genezy powstania kultury oraz procesów, jakim ona podlega. Mówi: „Są dwa symbole strategii kultury: dezodorant i elektrolux”. Bez wątpienia trafnie charakteryzuje też czasy, w których żyjemy: „Postęp jest niekończącym się biegiem”, „Ostatecznym rezultatem blisko dwustuletniego rozwoju kultury jest poczucie zabłąkania”. Składający się z kilku rozdziałów film o Europie, świecie i samym Baumanie zawiera także spostrzeżenia dotyczące rzeczywistości, która nas otacza. Niesie krytyczny komentarz do szans rozwoju kultury w przyszłości.
Portret Zygmunta Baumana uzupełniają wypowiedzi jego córek: Anny (zamieszkałej w Jaffie, w Izraelu), Lidii i Ireny (obie mieszkają w Leeds, w Wielkiej Brytanii), które wspominają ojca z dzieciństwa i przypominają zasady, jakie im wtedy wpajał. Czyli przekonanie o konieczności zachowania swej indywidualności i potrzebę podważania ogólnie przyjętych „prawd”. Córki wspominają również małżeństwo rodziców. Mama była jedyną osobą na świecie, przed którą on się „otwierał” – uważa Anna. Film zamyka cytat z napisanego przed kilkunastoma laty eseju Baumana: „Czy miłość potrzebuje rozsądku?”. Czytając odpowiedź, profesor sam siebie pozytywnie zadziwia…
Dokument został zrealizowany z okazji Europejskiego Kongresu Kultury (8–11 września 2011 roku we Wrocławiu) w ramach Krajowego Programu Kulturalnego Polskiej Prezydencji 2011.
Reżyseria: Krzysztof Rzączyński
Scenariusz: Krzysztof Rzączyński
Zdjęcia: Michał Popiel-Machnicki
Muzyka: Rafał Kulczycki
Dźwięk: Agnieszka Janowska
Montaż: Krzysztof Rzączyński
Produkcja: Narodowy Instytut Audiowizualny 2011
Występują: Zygmunt Bauman, Anna Sfard, Irena Bauman, Lidia Bauman