DUŻA TA SZAFA (4): Nowy wiek

5 minut czytania

/ Obyczaje

DUŻA TA SZAFA (4): Nowy wiek

Sylwia Chutnik i Bartosz Żurawiecki

Czas na polski ruch queerowy w nowoczesnym wydaniu. Internet zmienia komunikację między nami, „Inna Strona.pl” zmienia nazwę na „Queer.pl”. Język ewoluuje wraz z rozwojem ruchu

Jeszcze 1 minuta czytania

Początek XXI wieku to także początek polskiego ruchu queerowego w nowoczesnym wydaniu. Mimo niesprzyjających okoliczności, homofobii czy transofobii obecnych w życiu politycznym i społecznym powstają kolejne organizacje i media LGBTQIA+: Innastrona.pl, Kampania Przeciw Homofobii, pismo Replika, Fundacja Trans-Fuzja, Stowarzyszenie Miłość Nie Wyklucza, audycja „Lepiej późno niż wcale” i „Gejzer”, kolektyw UFA. Wiele z nich działa prężnie do dzisiaj. O nich opowiadamy w tym odcinku.

W odcinku: Radek Oliwa, Lalka Podobińska, Katarzyna Szustow, Natalia Judzińska.

„Jest 1996 rok. Mam modem 14kB. Jestem podłączony do niemieckiego T-online i pierwsze, co wpisuję w przeglądarkę Altavista, to oczywiście «gej». Jest dużo gejów zagranicznych, ale polskiego nie ma ani jednego. Ani jednej strony, która mówiłaby cokolwiek na temat gejów. Wyposażyłem się w skaner ręczny, narysowałem jakieś ikonki i zrobiłem pierwszą stronę, jaka mi przyszła do głowy. Od początku nazywała się «Inna strona» i miała mi otworzyć okno na świat gejowski, no bo nie LGBT. To termin, który powstał znacznie później” – wspomina Radek Oliwa, założyciel „Innej strony”, dziś „Queer.pl”.

„Latem 2001 roku przeczytałem ogłoszenie, które na jednym z portali gejowskich dał Robert Biedroń. Napisał, że chce założyć organizację, szuka ludzi chętnych do współpracy, a ponieważ sam poczułem wtedy wreszcie chęć działania, bo naprawdę irytowała mnie – eufemistycznie mówiąc – wylewająca się zewsząd homofobia, odpowiedziałem na to ogłoszenie. Spotkaliśmy się z Robertem w jakiejś knajpie w okolicach warszawskiego metra Służew i od tej niezobowiązującej jeszcze rozmowy zaczęły się dzieje KHP” – o powstaniu Kampanii Przeciw Homofobii opowiada Bartosz Żurawiecki.

Innastrona.plInnastrona.pl

„Lex Grodzka, czyli ustawa o uzgodnieniu płci, była pierwszą ustawą zawetowaną przez nowego prezydenta Andrzeja Dudę w 2015 roku. Już myśleliśmy, że wszystko jest za nami, że ułatwimy życie osobom transpłciowym, że nie trzeba będzie pozywać do sądu własnych rodziców po to, żeby zmienić oznaczenie płci w swoich dokumentach. Okazało się, że nic z tego. Mało tego – podczas ostatniego posiedzenia 7. kadencji Sejmu odbyła się wspólna komisja zdrowia i komisja praw człowieka, które postanowiły odrzucić weto prezydenta. Niestety do tego nie doszło, ponieważ Platforma Obywatelska doprowadziła do tego, że nie udało się ustalić posła sprawozdawcy. Żaden z zaproponowanych posłów nie otrzymał większości członków komisji i nie udało się odrzucić weta, a była na to szansa” – gorzko konstatuje Lalka Podobińska, działaczka społeczna, współzałożycielka Fundacji Trans-Fuzja.

„Pierwsze audycje «Lepiej późno niż wcale» w Tok FM nakładają się z zamknięciem klubu Le Madame, czyli są to wakacje 2006. Początkowo pracujemy za darmo, przez wiele lat. W momencie zmiany redaktorki naczelnej na Kamilę Ceran dostajemy propozycję unormowania relacji z Agorą i zmiany godziny. Pierwsze audycje były chyba nawet o 3 nad ranem. Obecnie, od około 5 lat, prowadzimy audycję o 21.00, czyli w prime timie, i dostajemy pieniądze tak samo jak koledzy i koleżanki hetero z redakcji” – mówi Katarzyna Szustow, współprowadząca audycję.

„W 2008 roku kolektyw UFA otwiera się na inne organizacje i zaproszenie do współpracy trafia do grupy anarcho-feministycznej A-fe, której byłam częścią. Na pierwsze spotkanie poszłyśmy z Asią Bordową i Haliną Gąsiorowską jako wysłanniczki A-fe zobaczyć, co to jest ten queer, jak takie szpieżki z naszego świata anarcho-feministycznego. Finał był taki, że wkrótce dołączyłyśmy do kolektywu UFA, natomiast grupa A-fe została najpierw zawieszona, a potem uległa samorozwiązaniu. Wszystko, co do tej pory robiłyśmy, mogłyśmy robić w UFIE” – opowiada Natalia Judzińska, naukowczyni, była członkini kolektywu UFA.

Jak słuchać podkastu?

  • słuchaj bezpośrednio z przeglądarki, włączając player Soundcloud
  • subskrybuj w swojej ulubionej aplikacji „Podkasty Dwutygodnika”

Apple Podcasts     Spotify     RSS     Pocket Casts     Overcast    Castro Podcast Player

O podkaście

W podkastowym serialu Dwutygodnika „Duża ta szafa” opowiadamy o naszej polskiej powojennej queerstorii i o tym, co ukształtowało współczesny ruch praw osób nieheteroseksualnych. Od czasów PRL-u, przez lata 90., do dziś. Od akcji „Hiacynt”, przez pierwsze internetowe strony gejowskie, po kluby dla „kochających inaczej”.

Koncepcja podkastu: Bartosz Żurawiecki
Scenariusz i prowadzenie: Sylwia Chutnik i Bartosz Żurawiecki
Redaktorka prowadząca: Agnieszka Słodownik
Montaż: Sylwia Chutnik, Agnieszka Słodownik, Studio Plac
Realizacja i produkcja: Studio Plac

Projekt realizowany przy wsparciu Ambasady USA w Polsce / The project is supported by the U.S. Embassy in Poland

Logo Ambasady USA w Polsce

This article was funded by a grant from the United States Department of State. The opinions, findings and conclusions stated herein are those of the author and do not necessarily reflect those of the United States Department of State.