Dwutygodnik

Partnerzy

Rafał Księżyk jest współautorem bestsellerowych autobiografii artystów: Tomasza Stańki, Roberta Brylewskiego, Tymona Tymańskiego, Kazika Staszewskiego, Marcina Świetlickiego i Muńka Staszczyka oraz autorem książek „23 cięcia dla Williama S. Burroughsa”, „Wywracanie kultury. O dandysach, hipsterach i mutantach”, „Dzika rzecz. Polska muzyka i transformacja 1989-1994”, „Śnialnia. Śląski underground”. Pracuje w GW Foksal.

Znalezione artykuły

Goths not dead!

Goths not dead!

Rozmowa z Tomkiem Zrąbkowskim Muzyka

Na ulicach dużych polskich miast pojawili się goci. Chociaż ich styl przypomina ten sprzed 40 lat, to manifestuje całkiem współczesną postawę. Mieszkańcy tego mrocznego świata spotykają się na koncertach z cyklu Old Skull, który obchodzi właśnie swoje dwudziestolecie

Hermes Śląski

Rozmowa z Henrykiem Wańkiem Literatura

Przestrzeń Śląska to bardzo konkretny i wyraźny zapis kulturowy i historyczny, absolutnie zdumiewający i absorbujący. Niemal historia świata w skali mikro. Śląsk jest właściwie jedynym tematem, jakim dzisiaj się jeszcze zajmuję, reszta mnie już mało obchodzi

Kosmiczna zasada

Kosmiczna zasada

Rafał Księżyk Muzyka

Swego czasu oświeceni fani muzyki z wypiekami przytaczali słowa Alberta Aylera przedstawiające Trójcę Świętą free jazzu : „Coltrane był Ojcem, Pharoah był Synem, ja jestem Duchem Świętym”. Alice Coltrane jest nieodzownym kobiecym uzupełnieniem tego patriarchalnego trójkąta

W pogoni za Tomem Waitsem

W pogoni za Tomem Waitsem

Rafał Księżyk Muzyka

Motywem przewodnim książki „Tom Waits. Życie na poboczu” jest chęć przedarcia się do „prawdziwego Waitsa”. Może dlatego współpracy przy niej odmówił nie tylko bohater, ale też cała masa jego kumpli i współpracowników?

Jak się robi underground

Jak się robi underground

Rozmowa z Tonym Kinskym i Grzegorzem Tyszkiewiczem Muzyka

Jarocin był wtedy jak Facebook: jak cię tam nie było, to nikt o tobie nie wiedział – rozmowa o muzyce i scenie alternatywnej czasów transformacji

Czekam, co się stanie

Czekam, co się stanie

Rozmowa z Marcinem Dymiterem Muzyka

Zakładając słuchawki, włączając mikrofon, zanurzam się w rzeczywistość, która jest głęboka i otacza mnie z każdej strony. Nie potrzeba tu dalekich egzotycznych wypraw ani specjalistycznego sprzętu. Kluczowe jest chodzenie i słuchanie własnymi uszami

Ocal się sam

Rozmowa z Marcinem Świetlickim i Małgorzatą „Teklą” Tekiel Muzyka

Utwory takiego kalibru jak „Rewolucjaaa” Morświn Orkiestry rzadko przydarzają się w polskiej muzyce. To poemat dźwiękowy dotykający najbardziej zaognionych punktów rzeczywistości, stworzony przez wielopokoleniową międzymiastówkę odciętych w lockdownie artystów

Człowiek z błyskiem w oku

Człowiek z błyskiem w oku

Rafał Księżyk Muzyka

Paweł „Kelner” Rozwadowski był prawdziwym muzycznym agentem informacji, który w pionierskim geście wrzucał na nasz grunt czarne rytmy przefiltrowane przez nowofalową wrażliwość: reggae, punk, funk czy rap

Ciężkie marzenie

Ciężkie marzenie

Rozmowa z Piotrem „Mizernym” Liszczem Muzyka

Muzyka zespołu 1984 powstała tutaj. Ma swoje obce korzenie, ale jest specyficzna, bardzo polska. Rzeszowska. Jest w tym miejscu coś inspirującego. Ten świat, jaki jest tutaj, ciężko zastąpić

Jak mróweczki

Rafał Księżyk Muzyka

Publikujemy przedpremierowy fragment książki „Dzika rzecz” Rafała Księżyka o polskiej muzyce alternatywnej we wczesnych latach 90. Jowita Cieślikiewicz i Anna Miądowicz opowiadają historię trójmiejskiego zespołu Oczi Cziorne

Flashbacki mięszańca

Flashbacki mięszańca

Rafał Księżyk Literatura

„Afrykańskie korzenie UFO” Anthony’ego Josepha ukazały się w przededniu globalnego boomu na afrofuturyzm, jednak autor zdołał wychwycić symptomy nowej mody i zawczasu zawadiacko ją poprzedrzeźniać

Apokaliptyczna lista przebojów

Apokaliptyczna lista przebojów

Rafał Księżyk Muzyka

Gra mi pod czaszką „muzyka na koniec świata”. Przypominają mi się kolejne apokaliptyczne przeboje. Pewnie przytrafia się to obecnie niejednemu pasjonatowi muzyki. To doświadczenie warte polecenia. Jest krzepiące. Uświadamiam sobie, że przeżyłem już kilka końców świata

Pieśń życia

Rafał Księżyk Muzyka

Po siedemdziesiątce Allen był bardziej coolly niż kiedykolwiek wcześniej. Słowo coolly nieustannie przewija się w jego autobiografii, jak w mistrzowskim przesłaniu: „Don’t fight the drums, just deliver coolly”. 30 kwietnia zmarł Tony Allen, jeden z najwybitniejszych perkusistów wszech czasów

Całe życie z freakami

Całe życie z freakami

Rozmowa z Małgorzatą „Teklą” Tekiel Muzyka

Małgorzata „Tekla” Tekiel jest światowym fenomenem. Od 30 lat nieprzerwanie gra na basie na scenie alternatywnej i rozwinęła w tym czasie swój własny niepowtarzalny styl. Świetlicki, Maleńczuk, Nika, Deriglasoff, Brylewski czy Robert Sadowski – współpracowała z nimi wszystkimi

Banany na Placu Wilsona

Banany na Placu Wilsona

Rozmowa z Muńkiem Staszczykiem Muzyka

Plan był taki: złożyć kapelę już bez tych kabaretowych klimatów, tylko grać rock and rolla. Bez socjologii, bez śpiewania o systemie. Miałem świadomość, że wchodzimy w nowe czasy. Swoje w undergroundzie przeorałem, byłem gotów do skoku – fragment wywiadu-rzeki z Muńkiem Staszczykiem

Statek kosmiczny „Scratch”

Statek kosmiczny „Scratch”

Rafał Księżyk Muzyka

Lee „Scratch” Perry – święty szaleniec, który kilka razy zmienił historię muzyki. Ojciec założyciel reggae. Ostatni żyjący pionier afrofuturyzmu. Wizjoner, który pokazał, jak ujarzmiać postkolonialną traumę metodą trickstera

Szyk-szok

Rafał Księżyk Obyczaje

Codzienność rozmienia nas na drobne. A przecież powinniśmy w niej rosnąć. Rozpraszamy się w teraźniejszości. W nierównym starciu jednostki z otoczeniem jest moment, gdy szok pobudza szyk – przedpremierowy fragment książki „Wywracanie kultury. O dandysach, hipsterach i mutantach”

Prezydent niewidzialnego państwa

Prezydent niewidzialnego państwa

Rafał Księżyk Muzyka

Papa Wemba pochodził z najbardziej ponurej kolonii, belgijskiego Kongo. A przecież stał się odrębną ikoną globalnej popkultury. W tej samej mierze konformistyczny, co wywrotowy, stanowi esencję afrykańskiego dandysa – ujawniamy fragment naszej nowej książki „Wywracanie kultury”

Dźwięki z podziemia

Dźwięki z podziemia

Rozmowa z Konstantym Usenką Muzyka

W kinach głośne „Lato” Kiryła Serebrennikowa, w księgarniach „Buszujący w barszczu” Konstantego Usenki. Jest okazja, by przyjrzeć się bogactwu muzyki z rosyjskiego undergroundu. Od ikon popkultury i przetrąconych przez ZSRR weteranów po nowe feministyczne gwiazdy i grime z blokowisk

Zgniły ambasador

Zgniły ambasador

Rafał Księżyk Muzyka

Dwa razy zmienił historię muzyki. Był wrogiem publicznym nr 1 i twarzą reklamy masła. Symbolem buntu i tyleż głośnym, co nieudacznym celebrytą. A teraz został ambasadorem. W tej roli John Lydon przybywa do Jarocina

W poszukiwaniu arabfuturyzmu

W poszukiwaniu arabfuturyzmu

Rafał Księżyk Muzyka

W patriarchalnym świecie islamu to kobiety stworzyły prawdziwie nowoczesną, wielkomiejską muzykę. Czy to nie jest najlepszy dowód na nieodkryty jeszcze futurystyczny potencjał muzyki arabskiej?

Życie jak muzyka

Życie jak muzyka

Rafał Księżyk Muzyka

Gdy rozlała się rzeka wspomnień o Robercie Brylewskim, przypomina się go jako legendę punka, albo też słynnego rockmana. Czy nie bardziej zasadne jest dostrzec w nim ważną, niepowtarzalną postać polskiej kultury?

Dzieci rewolucji. Muzyka po maju '68

Dzieci rewolucji. Muzyka po maju '68

Rafał Księżyk Muzyka

Znane i słuszne jest porzekadło głoszące, że rewolucja pożera swoje dzieci. Ale na gruncie muzyki bywa odwrotnie. Muzykujące dzieciaki potrafią tak pożywić się rewoltą, że pobudza ona ich twórczość. Dowodem pokłosie burzliwego roku 1968

Jak nie utonąć w retromanii

Jak nie utonąć w retromanii

Rafał Księżyk Muzyka

Podróż Reynoldsa poprzez historię muzyki pop, fascynująca w szczególe, w szerszym planie okazuje się męcząca

Jazz Czarnego Atlantyku

Jazz Czarnego Atlantyku

Rafał Księżyk Muzyka

Muzyka Sons of Kemet osadza jazz w żywej, tętniącej przestrzeni pomiędzy Afryką, Wyspami Karaibskimi, obu Amerykami i Wielką Brytanią. Na „Your Queen Is a Reptile” zmurszałej chwale imperialnej monarchii przeciwstawiona jest sieć powiązań biegnących ponad czasem i przestrzenią

Muzyka czasów potopu

Muzyka czasów potopu

Rozmowa z Richardem Pinhasem Muzyka

Największą inspiracją był dla mnie Bach. Bach, Wagner, Scarlatti. I Hendrix, jeśli chodzi o gitarę. Widziałem Hendrixa kilkakrotnie, w połowie lat 60., bo regularnie jeździłem do Londynu. Jeśli zapytasz mnie, jaką gram muzykę, powiem, że gram rock'n'rolla

Symfonia wszystkich światów

Symfonia wszystkich światów

Rafał Księżyk Muzyka

Jeśli z szerszej perspektywy przyjrzeć się relacji muzyki z literaturą, mogłoby się okazać, że cała nowoczesna awangarda muzyczna została najpierw wymyślona w głowach pisarzy

Blues milionera

Blues milionera

Rafał Księżyk Muzyka

Jest bezsprzecznie najważniejszym muzycznym wydawcą w nowym wieku. Ba, Richard Russell to ostatni z wielkich tej branży. Aż chciałoby się poznać sekret jego sukcesu. Czy udaje się to przy okazji premiery albumu „Everything Is Recorded by Richard Russell”?

Najczarniejsza z panter

Najczarniejsza z panter

Rafał Księżyk Muzyka

Afrofuturyzm to całe spektrum zjawisk, od popowych kreacji Beyoncé po wyrafinowaną eseistykę czarnych pisarzy. Najnowszym przejawem nurtu jest film „Czarna Pantera”. Pokazuje on triumf afrofuturyzmu, ale też niebezpieczeństwo jego zastygnięcia na designersko wystylizowanym tronie

Krnąbni staruszkowie

Krnąbni staruszkowie

Rafał Księżyk Muzyka

Ewolucja starych (The Rolling Stones) i nowszych (U2) gigantów rocka to bez wyjątku smutna historia zachowawczego odcinania kuponów. Czy jest miejsce w muzyce popularnej na starość, która drażni? Wiek późny krnąbrny, nieprzejednany?

Rytmy i duchy

Rafał Księżyk Muzyka

Każdego roku na zachodnie rynki trafia kilkadziesiąt płytowych reedycji archiwaliów z Czarnego Lądu. W tej muzyce krążą duchy, a poprzez gorące rytmy przebija groza historii

Prolegomena do Choromańskiego

Prolegomena do Choromańskiego

Rafał Księżyk Literatura

Chwilami brzmi jak Gombrowicz w stylu pop. Innym razem ujawnia umysł pokrewny Burroughsowi. Albo też wypada niczym prekursor powieści Eco. To wszystko Michał Choromański – pisarz, który czeka na nowe odkrycie

Fabryka poetów

Rozmowa z Marcinem Świetlickim Literatura

W latach 90. utrzymywał się lans brulionowy, a po debiucie Masłowskiej pojawił się inny, XXI-wieczny rodzaj lansu. Młodzież nastawiona na robienie sobie zdjęć i wygadywanie bzdurek. Wszystko się rozlazło

FANTAZJA: Osobowość fantastyczna

FANTAZJA: Osobowość fantastyczna

Rafał Księżyk Obyczaje

Nadzwyczajne ja to fantazja kultywowana dziś przez miliony użytkowników internetu. Nadmiar jej uwodzicielskich obrazów przyczynia się do bankructwa fantazji w ogóle. Czyżby dandys miał okazać się w tych okolicznościach przewodnikiem dusz?

GŁUPOTA: Tubylcy głupoty

GŁUPOTA: Tubylcy głupoty

Rafał Księżyk Muzyka

Nie będziemy pytać o to, czy głupota należy do muzyki. W muzyce wszystko wolno. Niech będzie zatem o rżnięciu głupa. Muzycy uczynili z tego prawdziwą sztukę, a niektórym udało się wycisnąć z niej wielce inspirujące osiągnięcia

Rezonanse dla Deleuze'a i Guattariego

Rezonanse dla Deleuze'a i Guattariego

Rafał Księżyk Muzyka

„Eksperymentuj, a nie oznaczaj, nie interpretuj!” – wzywają Gilles Deleuze i Félix Guattari na kartach „Tysiąca plateau”. Skupmy się zatem na eksperymentach zainspirowanych przez legendarną książkę, która właśnie ukazała się w polskim przekładzie. Najciekawsze z nich miały miejsce na gruncie muzyki

Kontestacja 81

Rafał Księżyk Muzyka

Największa niespodzianka przedświątecznego wysypu płyt? Albumy Miki Mouseoleum i Pancernych Rowerów, które wypełniły białe plamy polskiej fonografii. To powrót najprawdziwszych bohaterów undergroundu!

DŹWIĘKI: Przemilczenie i zagłuszenie

DŹWIĘKI: Przemilczenie i zagłuszenie

Rafał Księżyk Obyczaje

Świadome bycie w audiosferze to sposób na lepsze życie. Oznacza otwarcie na otoczenie, gospodarowanie uwagą i energią, reorganizację czasu i przestrzeni. Pierwsze zadanie to przedrzeć się przez fundowaną przez kulturę cyfrową ścianę dźwiękowej opresji

Wspaniała nowina

Wspaniała nowina

Rozmowa z Kazikiem Staszewskim Muzyka

„Solidarność została rozbita w sposób popisowy. Wyszło na to, że była kolosem na glinianych nogach. Zrobiło się ponuro. Ale skoro zajęć na uczelni nie ma, to od razu zaczęliśmy robić próby”. Fragment wywiadu rzeki z Kazikiem Staszewskim

Muzyka spomiędzy muzyki

Muzyka spomiędzy muzyki

Rafał Księżyk Muzyka

Wszyscy o nim słyszeli, ale mało kto słyszał jego muzykę. Można to nadrobić. Podczas Warszawskiej Jesieni po raz pierwszy zabrzmi w Polsce kompozycja La Monte Younga

Niebezpieczna poezja

Niebezpieczna poezja

Rafał Księżyk Obyczaje

Sytuacjoniści chcieli walczyć z banalizacją, stwarzając nowe pragnienia, dziś hipnotyzuje nas machina wyspecjalizowana w ukazywaniu banału jako nowego przedmiotu pożądania

Dzika popkultura

Dzika popkultura

Rafał Księżyk Obyczaje

Dzika popkultura, zawłaszczająca banał w samym jego centrum, okazać się może daleko bardziej ożywcza niż odgrywanie pustych już gestów heroicznego buntu w duchu minionych stuleci

Intuicjoniści – pierwsze 15 lat polskiego off jazzu

Intuicjoniści – pierwsze 15 lat polskiego off jazzu

Rafał Księżyk Muzyka

Najwyższa pora dać choć zarys przygód jazzowej awangardy w Polsce. Antologie Grupy w Składzie i Andrzeja Bieżana wydane w początku 2014 roku i zapowiadany boks nagrań Tie Break pozwalają zyskać orientację w tej dziedzinie

Nigdy dość nocy

Nigdy dość nocy

Rafał Księżyk Obyczaje

Hip to gra między czarnymi i białymi, a słowo hipster wywodzi się z języka afrykańskiego ludu Wolof. Dziś hipster jest sterylny niczym świat reklam, jakby zatracił nieświadomość. Nie stracił jednak kontaktu z chaosem

Hipster czyli Biały Murzyn

Hipster czyli Biały Murzyn

Rafał Księżyk Literatura

William Burroughs szukał mocnych wrażeń i ryzyka, aby w ekscesie wykolejać się z rutyny. Porzucił klasę średnią, zszedł na margines, sięgał po wyklęte ekstazy rauszu

Nawigacja główna - wersja mobilna

Archiwum numerów