/ Jakub Majmurek

„Oppenheimer” Nolana to film wyrażający tęsknotę za figurą naukowca zdolnego tłumaczyć opinii publicznej złożone kwestie. Ale jest to też film głęboko autotematyczny, a główny bohater przypomina reżysera hollywoodzkiej superprodukcji

Film „Bo się boi” pokazuje, że sztuka filmowa wciąż żyje i szuka. Można wysuwać wobec studia A24 wiele krytycznych argumentów, ale należy im się szacunek za to, że nie boją się angażować w takie projekty

„Filip” jest rzadkim w polskim kinie historycznym przykładem opowieści, która wychodzi nie od od „sprawy” czy wielkiej historycznej narracji, lecz od konkretnego bohatera i jego osobistych dylematów

Jak wypadł pojedynek „Rodu smoka” i „Pierścieni władzy”, dwóch najbardziej wyczekiwanych premier serialowych tego roku? Mówiąc najkrócej, rozczarowująco

Przedstawiając wizję mniej lub bardziej apokaliptycznej przyszłości, Cronenberg skupia się nie na innowacjach technologicznych czy gadżetach, ale na ciele. Jego nowy film wszedł do kin

Horror w ujęciu Derricksona niesie konserwatywne pocieszenie: moment rozliczenia przywraca porządek, dobro i zło zostają wyraźnie rozgraniczone i nazwane. „Czarny telefon” realizuje tę strategię być może najbardziej ze wszystkich jego filmów

„Rozdzielenie” wygląda jak połączenie paranoicznej fantazji z prozy Dicka z biurową satyrą z „The Office”, a wszystko to osadzone w świecie z któregoś ze scenariuszy Charliego Kaufmana

Najnowszy film Ozona, jak i inne filmy, które podejmują temat eutanazji, zadaje pytanie o to, co we współczesnej postchrześcijańskiej cywilizacji mogłoby znaczyć pojęcie „dobrej śmierci”

„Fundacja” Friedmana i Goyera jest produkcją ambitną, jednak nie angażuje emocjonalnie ani nie wyłamuje się ze standardów

„Ostatniej nocy w Soho” i „Censor” to filmy, gdzie horror przeplata się z idyllą, spod obrazu pojednania ze światem i przeszłością wypływa nieoswojona, czysta groza. Jakkolwiek byśmy się starali, pozostanie ona częścią ludzkiego doświadczenia

Horror jest naturalną konwencją do opowiedzenia historii amerykańskich nierówności rasowych i podtrzymującej je przemocy

Seria „Noc oczyszczenia” nie jest z pewnością najbardziej subtelną diagnozą Ameryki drugiej dekady XXI wieku. Filmy i seriale z cyklu często walą na odlew, od eksploatacyjnego widowiska klasy B przechodzą do dość łopatologicznego politycznego kaznodziejstwa. Jednocześnie w przesadzie tych produkcji zawiera się ich prawda

Zawarte w filmie „Oslo” pragnienie, by Izraelczycy i Palestyńczycy usiedli do stołu i wypracowali pokój, wydaje się tyleż zrozumiałe i szlachetne, ile naiwne, oderwane od tego, jak wyglądają dziś konflikt na Bliskim Wschodzie i jego polityka

Historii robotników nie da się zamknąć w getcie „historii społecznej”. Nie da się jej opowiedzieć, nie opowiadając przy tym historii powszechnej XIX i XX wieku. Robotnik, klasa robotnicza i kwestia robotnicza stanowią jej centralny punkt

Kino czasów pandemii wydaje się wyjątkowo czułe na kruchość. A może to my jako odbiorcy się na nią uwrażliwiamy

Dziś, gdy na ulicach polskich miast setki tysięcy ludzi protestują, sprzeciwiając się panowaniu fundamentalistycznej teologii nad ich ciałami i zdrowiem, gdy sypie się projekt katolickiego państwa narodu polskiego, filmy takie jak „Czyściec” ogląda się z poczuciem obcowania ze szczególnym kuriozum

„Rząd” ogląda się dziś trochę jak pamiątkę z politycznego świata, którego już nie ma, z ery przed wybuchem wielkich populizmów, z czasów, gdy polityczny standard wyznaczał raczej Barack Obama niż Viktor Orbán

Skromny, estetycznie surowy, świadomie sytuujący się na uboczu polskiego kina „Eastern”, przy wszystkich swoich zapożyczeniach, stanowi jeden z bardziej oryginalnych i niebanalnych debiutów ostatnich lat

Odkąd rada Słownika Oxfordzkiego ogłosiła termin „postprawda” słowem roku, minęły już prawie cztery lata, w tym czasie liberalne demokracje na froncie walki z postprawdą zrobiły bardzo nikłe postępy

Ferrara to wybitny twórca nieudany: nigdy nie nakręcił spełnionego, skończonego arcydzieła, ale właśnie w klęsce jego filmów, w ich rozedrganiu, kiczu, a nawet bełkocie, w jaki się osuwają, tkwi to, co czyni z autora „Tommaso” tak fascynującego twórcę

Kiedy Polański przestanie kojarzyć się z ciągle istniejącymi nierównowagami władzy i przywileju między płciami, o „Oficerze i szpiegu” i jego innych dziełach będziemy mogli podyskutować po prostu jak o ważnych filmach  

Co sprawia, że racjonalne krótkoterminowe działania mają destrukcyjne efekty? Amerykańskie kino głównego nurtu nie potrafi przekonująco tego opisać i nazwać – być może nie tylko ono

Pythoni z pewnością nie byli marksistami. Cenili jednak myśl, która potrafi zauważyć, że bramka padła ze spalonego  – 50 lat temu wystartował Latający cyrk Monty Pythona

Kino „dobrej zmiany” wpisuje się w szereg zabiegów współczesnej władzy, dążącej do swoistej „militaryzacji” polskiej pamięci historycznej

W Krakowie można oglądać monograficzną wystawę poświęconą Andrzejowi Wajdzie. Udowadnia ona, że kino Wajdy – ironiczne, dialektyczne, przeprowadzające nas na drugą stronę narodowych fantazmatów – jest dziś, w dobie kapłanów polskich mitów, ciągle ważne i potrzebne

Jeśli filmowcy znad Wisły kierowali kamerę na wyborczą walkę, to na ogół po to, by powiedzieć widzom, że od polityki najlepiej trzymać się z daleka. Kino nie tylko przegapiło fascynujący temat, ale też zawiodło polską sferę publiczną

W dokumencie „Podbić Kongres” Ocasio-Cortez odkrywa w sobie siłę do politycznego działania. Uczy się donośnym głosem przemawiać w sprawie ludzi takich jak ona – ciężko pracujących Amerykanów

Filmowy dokument Michaela Moore'a ma więcej wspólnego z politycznym felietonem niż z reportażem. Nie chodzi o to, by utrwalić rzeczywistość, ale ją zrozumieć, ocenić i zmobilizować widzów do zmiany

Borowczyk mówił: „istnieje potrzeba najprostszych, elementarnych wzruszeń, do której często wstyd nam się przyznać”. Rozumiał, że kino nie może obyć się bez melodramatu, a może nawet i kiczu – o bohaterze dokumentu „Love Express” opowiada jego reżyser

Wysyp filmów o Churchillu w pobrexitowej Brytanii, wydaje się czymś zrozumiałym. Uosabia on ostatni moment prawdziwej wielkości Zjednoczonego Królestwa  – wspomnienie tej historycznej chwili pozwala oswoić traumy i lęki

Dopiero współczesne reżimy produkcji, dystrybucji i konsumpcji obrazów pozwalają docenić archiwistyczne, refleksyjne, prywatne kino Chrisa Markera. Jego filmowe listy z podróży są adresowane przede wszystkim do nas – użytkowników kina XXI wieku

W filmie „Ptaki śpiewają w Kigali” widać, że Afryka z jej ciągłymi konfliktami zbrojnymi i kryzysami humanitarnymi jest takim samym produktem nowoczesności, co zamożny „kryształowy pałac” Unii Europejskiej

„Mimo wszystkiego, co ich spotkało, Grecy nie poddali się rezygnacji. W sytuacji abdykacji państwa ze swoich funkcji społeczeństwo było w stanie samo się zorganizować” – mówi autor pięciogodzinnego dokumentu o dzisiejszej Grecji

„Amok” nie wyzwala żadnych emocji. Cały filozoficzny aparat służy tu za mało subtelny ornament, jak nazwy fantazyjnych technologii przyszłości czy odległych systemów galaktycznych w złej powieści science fiction

Z przeciętnych książek powstają często wybitne filmy, a z książek wybitnych – filmy zaskakująco przeciętne. Drugą część tej prawdy doskonale ilustruje adaptacja „Amerykańskiej sielanki” Philipa Rotha

Czy zwrot antyrealistyczny, charakterystyczny dla reżyserów urodzonych w latach 80., utrzyma się, czy padnie pod naporem publiczności domagającej się innego portretu niż ten wzięty z sundance'owych schematów?

„Po śmierci Kieślowskiego polskie kino wypadło z najbardziej widocznych kanałów światowego obiegu festiwalowego, dopiero od niedawna powoli do niego wraca” – ruszył maraton Kieślowskiego w NINATECE

„Legion samobójców” pokazuje, jak trudną sztuką jest ekranizacja komiksu, w której od patosu łatwo przejść do mimowolnej śmieszności. Twórcom nie udało się odmierzyć składników widowiska w odpowiednich proporcjach

Do klasycznej filmowej maszynki narracyjnej Libera podchodzi z dużym nabożeństwem, powagą, ktoś mógłby powiedzieć, że z naiwnością. Ta naiwność w przypadku filozoficznej bajki do pewnego stopnia się broni

Stawką kina Van Dormaela nie jest odczarowanie świata przez odsłaniający metafizyczne kłamstwa śmiech. Podstawowym trybem narracyjnym pozostaje fantazja

„Narcos” jest produkcją wybitną, najlepszą jak dotąd premierą sezonu. Sprawdza się na każdym poziomie. Wciąga i uzależnia równie silnie, co produkowany przez kartele narkotyk

„Timbuktu” skonstruowany jest jak afrykańska opowieść, czy jakakolwiek inna opowieść z kultury oralnej. Toczy się niespiesznie, w wielu miejscach zwalnia i kluczy, zbacza na poboczne wątki i w dygresje

Jedno trzeba Majewskiemu oddać: w filmie „Onirica” sprawę Smoleńska potraktował bezczelnie instrumentalnie i egoistycznie

Chiński „Czarny węgiel, kruchy lód” utrzymany jest w konwencji czarnego kryminału, mrocznego, wyciszonego, w którym jedyny jasny podział między czernią a bielą to ten między węglem i śniegiem z tytułu – wszystko inne ginie w półmroku, cieniach, szarości i moralnej ambiwalencji

W „Boyhood” Richarda Linklatera spotyka się nostalgia z nadzieją: ciężar minionych dni i czas, który ciągle otwiera przed człowiekiem coś nowego

„Pancernik Potiomkin”, jeden z najsłynniejszych filmów w historii kina, znowu w polskich kinach. Co ten nobliwy klasyk może powiedzieć dzisiejszemu widzowi?

Polskie kino po ’89 roku nie było nigdy szczególnie mocne w portretowaniu młodych ludzi. „Obietnica” Anny Kazejak jest tego najlepszym dowodem

Filmowy fresk z życia kobiet Mari, który stworzył Fiedorczenko, jest nierówny, rozkręca się powoli. Ale gdy uzbroimy się w cierpliwość i wejdziemy w ten świat, poczujemy się filmowo i egzystencjalnie wynagrodzeni

Po wyjściu ze „Spalonych słońcem: Cytadeli” człowiek zadaje sobie w zasadzie tylko jedno pytanie: jak Michałkow mógł coś takiego nakręcić?

Trylogia Seidla zabiera nas nad linię nihilistycznego przełomu, wskazuje na pracę, jaką musimy wykonać w dzisiejszym świecie, ostatecznie wychodzącym ze starego porządku

Antonisz miał utopijny projekt kina, rozumianego jako wspólnota rzemieślników, bezpośrednich twórców, którzy są jednocześnie odbiorcami swoich dzieł

„Sekret” rozgrywa się między chatą pod lasem i sceną, na której jeden z trzech bohaterów występuje jako drag queen

Najnowszy, czwarty film Reygadasa, „Post tenebras lux” jest doskonałą okazją, by ponownie postawić pytanie o realizm w jego kinie i związane z nim stawki

15 stycznia zmarł Nagisa Ôshima, jeden z najwybitniejszych reżyserów japońskiego kina

„Gra o tron” jest w pierwszym rzędzie dramatem władzy – to, że rozgrywa się on w fikcyjnym, fantastycznym świecie, ma drugorzędne znaczenie

Problemem filmu Glawoggera jest pominięcie prostego faktu, że seks-biznes funkcjonuje w ramach pewnych struktur nierówności

Kino niepodległej Ukrainy ma już ponad dwie dekady. I od dwóch dekad ciągle znajduje się w kryzysie: produkcyjnym, artystycznym, tożsamościowym. Ukraińska kinematografia ciągle nie może się wymyślić

Barański, artysta pozornie bardzo „prywatny” i „niepolityczny”, w „Księstwie” dotyka żywego, politycznego tematu

Krótka proza Rilkego stała się punktem wyjścia do eksperymentu. Na tyle radykalnego, że nasuwa się pytanie: na ile „Grabarz” w ogóle jest filmem kinowym?

Filmowa Hellada w kinie popularnym ciągle czeka na swojego „mrocznego rycerza”

Czy kino nie jest medium na swój sposób faustycznym? Czy reżyser, podpisujący kontrakt z wielką wytwórnią, nie podpisuje poniekąd paktu z diabłem?

Oglądając „Żelazną damę” nie mogłem pozbyć się skojarzeń z „Leninem w październiku” – klasykiem kina stalinowskiego

„Code Blue” to odrobiona bez zarzutu lekcja z pewnej silnie obecnej we współczesnym kinie artystycznym estetyki – Urszula Antoniak musi jednak znaleźć własną

27 listopada zmarł w Londynie Ken Russell – autor uwodzących, przedziwnych, ekscentrycznych filmów. Jeden z najoryginalniejszych współczesnych filmowców

Zastanawiam się, jak można by ocalić film przed werdyktem. Może jego banał i artystyczny konformizm jest celowy, może opowiada o tym, jak banalna i konformistyczna stała się w końcu psychoanaliza?

Dlaczego kino patrzy wstecz na przegrane walki lat 60.? Może dlatego, że po trzech dekadach panowania zasady głoszącej brak alternatywy dla wolnego rynku i demokracji liberalnej, zaczynamy dostrzegać, że jakiś rodzaj alternatywy jest konieczny?

Film Kechiche'a to najbardziej „balzacowska” rzecz, jaką od dawna widziałem w kinie. Z tym, że jest to Balzac solidnie przepuszczony przez studia postkolonialne. Jednym słowem – świetne kino

Gościem trwającego właśnie we Wrocławiu festiwalu Nowe Horyzonty jest Bruno Dumont – jeden z najważniejszych reżyserów współczesnego kina

Jacek Bromski sięga po współczesną polską prozę i filmuje ją w świadomy gatunkowych konwencji sposób, osiągając efekty, które nie przynoszą wstydu. Jego film zasługuje na pewną życzliwość i kredyt zaufania

Lud-tłum na chwilę, jednocząc się wokół arbitralnie wybranej ofiary, przyznaje sobie absolutną władzę ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Pojawia się w filmach prawie zawsze jako symptom niedziałającej, fasadowej demokracji

Biopolityka to władza politycznego i społecznego definiowania granic życia i śmierci. Kino ostatnich lat odbija, wyraża i stymuluje dyskusję na ten temat

Viscontiego fascynowały w kinie światy umierające, znajdujące się na granicy społecznego przesilenia, mające za chwilę zniknąć w wyniku historycznych przemian

„Wyjście…” to przewrotny (auto)portret środowiska street artu. Obserwujemy je z punktu widzenia niejakiego Thierry'ego Guetty, właściciela modnego sklepu z używaną odzieżą w Los Angeles

Po Ericu Rohmerze odszedł w tym roku drugi klasyk francuskiej Nowej Fali: Claude Chabrol. Podejmował charakterystyczne dla kina swoich mistrzów – Hitchcocka, Premingera, Langa – tematy, osadzał je we francuskiej rzeczywistości i uczynił z nich subtelne narzędzie krytyki społecznej

Miastem, siecią jego relacji społecznych, rytmem interesowało się zarówno kino fabularne, jak i dokumentalne, gatunkowe i eksperymentalne. Z czasem kino zaczęło patrzeć na miasto bardziej sceptycznie, ale pozostało jednym z najważniejszych tematów sztuki filmowej

W kinie Muratowej mamy do czynienia z rzeczywistością podwójnie odczarowaną. Z rzeczywistością, która utraciła wiarę w język i obietnice religii i nie jest już dłużej w stanie wierzyć w obietnice, jakie niósł ze sobą oświeceniowy projekt

W „Kiepskich” artykułuje się pewien spontaniczny, ludowy opór wobec rygorów narzucanych przez restaurowany w Polsce kapitalizm w imię prawa do lenistwa i wolnego czasu

Festiwalowe Filmy Świata Ale kino! dzieli estetyka, wzorce gatunkowe. Powraca w nich natomiast grupa problemów: życie w rzeczywistości slumsu, problemy migracji, nędzy i nierówności społecznych, wreszcie przemoc

Film „Yes-Meni naprawiają świat” wpisuje się w tradycję lewicowego, amerykańskiego populizmu, tę samą, z której wypływają filmy Michaela Moore’a

Filmy Zanussiego z ostatnich lat są sztywne i akademickie, nie ma w nich eksperymentów z formą i językiem filmowym, nie ma ducha twórczych poszukiwań

Klucza do interpretacji filmu Larsa von Triera dostarczyć może psychoanaliza, która uczy, by nie wierzyć temu, czemu podmiot nie zaprzecza