/ Monika Ochędowska

Nie jest pewne, czy w „Strużkach” Marii Halber da się znaleźć cokolwiek, co posuwałoby jej postaci, a za nimi czytelniczki, choćby krok naprzód względem starszej o trzy dekady „Panny Nikt” Tomka Tryzny

Jon Fosse, laureat literackiego Nobla, powtarza w wywiadach, że literatura w ogóle „nie jest od opowiadania historii” – chodzi w niej o to, by jakoś „przekroczyć życie”. Rzeczywiście, „Drugie imię” momentami studiuje się jak pisma mistyków

Skoro żyjemy w ciemnych czasach, to przyjrzyjmy się mrocznym aspektom naszego współistnienia. Zacznijmy od seksu i patrzmy, co się stanie – zachęca Agnieszka Szpila w „Octopussy”

Moja historia jest związana z ciągłym próbowaniem i poszukiwaniem siebie w języku, sprawdzaniem, w których zaimkach, rzeczownikach, w jakiej ich formie się najbardziej mieszczę – mówi autorze książek „Nigdy nie będziesz szło samo” i „Right into pod tramwaj”

Lektura „Historii dotyku” Gromek i Obarskiej sprawi, że gdy kolejnym razem wsadzimy palucha do albo w, zrobimy to jakoś inaczej

W „Zgubie”, debiutanckiej powieści Natalii Szostak, rodzina nuklearna okazuje się nadrzędną wartością, a jej rozpad zostaje skrytykowany z dość konserwatywnych pozycji

Jestem gawędziarzem od fikcji, ale nie lubię stwarzać wersji świata, która wydaje się kompletnie wyssana z palca. Moja wyobraźnia pracuje na strzępach rzeczywistych zdarzeń, drobnych śladach, listach, wypowiedziach – mówi autor powieści „Segretario”

Katarzyna Szaulińska – z wykształcenia psychoterapeutka i psychiatrka – stworzyła kameralny tom historii bizarnych, w których metafory kliniczne wykorzystywane są do uchwycenia porządków społecznych

W debiutanckiej książce „Jedna czwarta wróbla” Gaba Krzyżanowska prześwietla językowe klisze, odrzuca pluszowe metafory, a następnie sprowadza opis ciąży i porodu do stopnia zero pisania

Rozpoznajemy się, zbieramy, odliczamy i przybijamy piątki. Potrzebujemy wielu herstorii i opowieści matrylinearnych, by zbudować tożsamość – przegląd najnowszej literatury lesbijskiej

W debiutanckiej „Powszedniej historii” Sebastian Nowak mocno podkreśla nieważkość świata przedstawionego oraz jego dryfowanie w nieokreślonym bliżej kierunku. Ostatecznie nic nie jest tym, czym się wydaje

Nostalgia i żałoba to dwa najczęstsze tropy organizujące w nowej prozie myślenie o przeszłości. Śmierć jest granicą dzieciństwa. Poróżnia i skłóca tych, którzy o niej pamiętają. Tego, który umiera, zamyka w czasie niedokonanym

W „Samosiejkach” Dominika Słowik – uczennica Lema – próbuje pokazać, że zagrożeniem nie jest nie-ludzkie, ale lęk przed tym, co chce nam ono zakomunikować

W „Rzeszocie” Bartosz Sadulski rozwija przed czytelniczkami panoramę XIX wieku, a następnie, uzbrojony w czarodziejski ołówek, jednym postaciom domalowuje wąsy, innym podretuszowuje akt zgonu

„Cicho, cichutko” Ignacego Karpowicza nie uprawia miłości. Bawi się za to historią erotycznych toposów oraz ich złożoną gramatyką, sugerując, że jest to zajęcie tyleż rozkoszne, co głęboko raniące

Historie Kazika i Dezertera to dwie alternatywne historie Polski. Takie podwójne scenariusze z muzyką w tle pokazują też Max Cegielski w „Prince Polonia” i Wojciech Kozielski w „Weltschmerz Hardcore”

W „Bestiariuszu nowohuckim” Elżbiety Łapczyńskiej i „Halnym” Igora Jarka oglądamy twarze, na których „odbiło się złe życie”, oraz te, które już nie wyrażają niczego. Nowa Huta wabi ciepłem, ale to ciepło raczej topi, niż grzeje

Debiutować poematem heroikomicznym – rzecz osobliwa, by nie powiedzieć pokręcona. W „Sromotnym przegrywie” Adrianny Alksnin substancje psychoaktywne rozwibrowują akcję, a pamięć układa ją potem w niespodziewane konstelacje

„Dodatkowa dusza” Wioletty Grzegorzewskiej nie jest ani kadyszem za zmarłych, ani apologią świata sprzed Zagłady. To raczej próba sprawozdawczego zachowania jednostkowego sensu

Powieść Anny Dziewit-Meller „Od jednego Lucypera” próbuje odczytać powojenną historię Polski bez klasycznego patriarchalnego klucza, zwracając polityczne emocje trzem pokoleniom kobiet

Nowa powieść Papużanki to nałożone na przykurzony obiektyw nouveau roman szkło, przez które przyjrzeć się możemy, z dystansu, dawno odkrytym porządkom i regułom. Im więcej narzędzi, tym mniej widać

Widmo wojny – powracające w mierzących się z historią powieściach Michała Zygmunta czy Julii Fiedorczuk – pociąga i podnieca. Choć nasączona nim wyobraźnia ma moc zwiastowania realnego niebezpieczeństwa, jest lustrzanym odbiciem dawnego świadectwa, niczym więcej

W „RuRu” Joanny Rudniańskiej historia jest scenografią kameralnych obrazków. Gułag w końcówce lat 50., antysemickie nagonki na uniwersytecie i rok 1968 są krajobrazem adopcji, romansów i rozwodów, aresztowań i prób samobójczych

W najbliższych latach w polskiej literaturze nie będziemy czytać o miłości. Raczej o przemocy i depresji. Przesączający się coraz mocniej do świata fikcji smutek przyniesie niejedno jego studium wywiedzione z etnografii intymności

Mikołaj Łoziński wycisza historię i uparcie, aż do ostatniej strony powieści oddala zło, które ma spotkać rodzinę z Tarnowa, trzymając nad Stramerami nieprzepuszczający zgiełku świata klosz nostalgii

„Mapa” Barbary Sadurskiej to opowieść o wspólnocie ludzi walczących o zobrazowanie świata, który wciąż się wymyka i rozprasza. Świata, który w momencie, gdy próbujemy go odwzorować, już nie istnieje

Bohaterki Natalki Suszczyńskiej żyją w świecie niedorzeczności zasad i nadmiaru bodźców. Zbyt niechętne światopoglądowej wojnie plemion, by faktycznie przejmować się polityką, ale i zbyt znudzone, by w cokolwiek innego naprawę się zaangażować

Debiut Tomasza Organka to książka nierówna, egzaltowana. Interesujące rozwiązania fabularne psuje naiwna, publicystyczna poza

„Gigusie” Jakuba Michalczeni to prosta, ale wybuchowa mieszanka pieśni podwórkowej i powieści łotrzykowskiej dopełniona pantagruelicznym bezwstydem

Katarzyna Kochmańska postanowiła zrobić nam wszystkim zmyślną nieuprzejmość, pisząc rzecz do bólu trywialną, pełną pospolitych koleżeńskich zwierzeń i codziennych nieszczęść. Co prawda takie było założenie, ale przecież dobra książka zasadniczo różni się od książki słabej

Historii z „Brzucha Matki Boskiej” Marty Handschke dobywa się mnóstwo, a każda z nich referowana jest z najdrobniejszymi szczegółami. Zebranym tu w roztargnieniu „fotografiom” zdecydowanie brak obiecanej „aranżacji”

W „Jeremiaszu” Piotra Nesterowicza dzieje się wiele. Tyle że obiecujący wir zdarzeń, który bełta bohaterem, czytelnika osadza stopniowo na mieliźnie zniechęcenia. Nadwyżka wątków dławi szczątkową, pretekstową akcję

O ile Masłowska, Pustkowiak i Szpila szukają tego, co wspólne, poza światem przedstawionym, w bezpiecznej pozycji sytego czytelnika, o tyle Szczerek i Kołodziejczyk próbują tę bańkę dobrego samopoczucia przebić – o ostatnich literackich opowieściach o Polsce

Za cenę ekspresyjnego wyostrzenia obrazu, w którym mieści się tylko to, co chore, szpetne i wynaturzone, „Maszkaron” Patrycji Pustkowiak gubi wiarygodność niezbędną do tego, by czytelnikowi uczciwie przydzwonić

„Sonnenberg” Vargi to obfity, budapeszteński posiłek. Pörkölt z narodowych flaków ugotowany wedle sprawdzonego w węgierskiej trylogii przepisu. Podany w nowej powieściowej formie, wciąż ciepły i nawet smaczny, ale odgrzewany

Wraz z poprawą materialnego statusu bohaterów miłość symbolicznie oddala się od grodzonych osiedli, i to nie tyle w przestrzeni, ile w czasie – o powieściach Marty Dzido, Bartosza Żurawieckiego i innych przejawach trzydziestackiego sentymentalizmu

Orbitowski zaciąga nas do taniego berlińskiego hostelu, Bajon zaczyna od wizyty w Grand Hotel Et Des Palmes, gdzie Wagner kończył „Parsifala” – o dwóch powieściach i zużytych symbolach Europy

„Nieczułość” Martyny Bundy to kaszubskie herstory rozpięte od przedwojnia po późny PRL, rozpisane na cztery niełatwe biografie. Staromodna lekkość dobrze skrojonych fraz ofiarowuje znajomym historiom nowe, niezwykle ponętne wersje

Literackie opowieści z lat 80., 90. oraz tych „powyżej zera” nie chcą być osobne. Są raczej nieustannym YouTube party, na którym deliryczne teledyski do piosenek z „Akademii Pana Kleksa” lecą na zmianę z odcinkami „Dynastii” i reklamami soczków Baltony

Opowiadania Weroniki Gogoli przywołują beztroski klimat „Przystanku Alaska”, z tą różnicą, że w Olszynach w każdym z dwunastu odcinków ktoś umiera

Zybork ze „Wzgórza psów” Żulczyka, choć niezwykle misternie utkany, przypomina makietę wieczornego serialu. Wszystko jest tak brzydkie, chore, śmierdzące i spsiałe, że zamiast grozy wywołuje litość. Miało straszyć jak w Twin Peaks, a wyszły Wilkowyje